اثر کوتاه مدت مکانیسم ماشه بر بازار سرمایه و ضرورت نگاه بلندمدت سرمایه‌گذاران

فردین آقابزرگی، کارشناس بورس در گفت‌وگو با صنعت مالی، با اشاره به آثار اقتصادی ناشی از گذر از ۳۰ روز فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: بازگشت تحریم‌های سازمان ملل باعث افزایش قیمت تمام شده مواد اولیه، ماشین‌آلات، تجهیزات و هزینه‌های مراودات مالی خواهد شد و به تبع آن ریسک سرمایه‌گذاری در ایران افزایش پیدا می‌کند. با این نرخ ارز در کانال ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان، امید به کاهش فاصله بین ارز دولتی و آزاد، به ویژه برای صنایع و شرکت‌های صادرات‌محور، برآورده نخواهد شد.

وی افزود: در آینده شاهد خواهیم بود که رشد قیمت تمام شده نسبت به درآمد حاصل از فروش صادراتی سریع‌تر پیش می‌رود و حاشیه سود عملیاتی شرکت‌ها کاهش خواهد یافت.

آقابزرگی در خصوص ابزارهای پوشش ریسک گفت: ابزارهایی مانند آپشن‌ها برای خرید و فروش وجود دارند، اما سطح آگاهی سرمایه‌گذاران نسبت به استفاده کامل از این ابزارها کافی نیست. تجربه دوره گذشته نشان می‌دهد که تعطیلی بازار در شرایط بحرانی می‌تواند ارزش قراردادهای آپشن را به طور قابل توجهی از بین ببرد و ریسک مضاعفی ایجاد کند.

وی درباره آسیب‌پذیری صنایع کلیدی بازار سرمایه تصریح کرد: رشد شتابان قیمت تمام شده نسبت به درآمدها بیشتر متوجه صنایع بنیادین مانند فولاد، پتروشیمی، پالایش و صنایع کانی فلزی و غیر فلزی خواهد بود که بیش از ۵۰ درصد سرمایه بازار را تشکیل می‌دهند.

این کارشناس بازار سرمایه درباره نقش اعتماد عمومی در اقتصاد و بازار سرمایه تأکید کرد: اعتماد عمومی بالاترین مؤلفه برای رونق بازار است. همان‌طور که در سال ۱۳۹۹ مشاهده شد، اشتباه در تصمیم‌گیری‌ها و اعمال محدودیت‌های دستوری باعث کاهش اعتماد عمومی شد. هرچه دخالت‌های دستوری دولت کمتر شود، روند افزایش اعتماد عمومی در بازار سرمایه تسریع خواهد شد.

آقابزرگی به سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس اشاره کرد و افزود: بازدهی بورس در بازه‌های بلندمدت همواره نسبت به سایر بازارها بیشتر بوده است. سرمایه‌گذاران خرد باید دید بلندمدت داشته باشند و تمرکز خود را بر شرکت‌های محور بازار قرار دهند، نه صرفاً ارزش دارایی‌ها.

وی درباره رفتار بازار نسبت به فعال شدن مکانیسم ماشه توضیح داد: رفتار سرمایه‌گذاران، که برخی آن را هیجانی می‌نامند، در واقع عقلایی است و نقدینگی خود را به سمت دارایی‌های مالی و واقعی سوق می‌دهند. این امر باعث افزایش نرخ ارز خواهد شد.

آقابزرگی در ارزیابی تجربه گذشته تحریم‌ها تأکید کرد: تحریم‌ها تاکنون تأثیر موفقیت‌آمیزی نداشته و راه‌های مقابله با آن‌ها شناسایی شده است. بنابراین فعال شدن مکانیزم ماشه، به تنهایی تأثیر مخرب خاصی نخواهد داشت، مگر اینکه وارد چرخه مراودات بین‌المللی نشویم. تکیه صرف بر روابط با کشورهایی مانند روسیه و چین نیز نمی‌تواند جایگزین تعاملات جهانی شود.

وی در پایان با اشاره به بازدهی کوتاه‌مدت بورس گفت: در کوتاه‌مدت بازار ممکن است آسیب ببیند، زیرا نقدشوندگی بالایی دارد و تصمیمات غیرکارشناسی می‌تواند موجب کاهش اعتماد عمومی شود. با این حال، در بازه بلندمدت حداقل دو ساله، بازده بورس نسبت به سایر بازارها بیشتر خواهد بود.