خروج بورس از شوک جنگ 12 روزه
عواملی از جمله کاهش هیجانات سیاسی، ارسال سیگنالهای سیاستی باثبات از سوی مسئولان، پرهیز از مداخلات ناگهانی در بازار، و ترمیم تدریجی انتظارات سرمایهگذاران نسبت به سودآوری شرکتها در رشد اخیر بورس موثر بودهاست.
به گزارش صنعت مالی، بازار سرمایه ایران در تیرماه امسال یکی از پرتنشترین مقاطع خود طی سالهای اخیر را پشت سر گذاشت.
همزمان با وقوع جنگ 12 روزه و افزایش سطح نااطمینانیهای سیاسی و اقتصادی، شاخصهای بورس با افتی قابلتوجه مواجه شد، فضای معاملات بهشدت هیجانی شد و خروج پول حقیقی از بازار شدت گرفت.
بسیاری از فعالان بازار، تداوم این روند را نشانه ورود بورس به یک دوره فرسایشی جدید ارزیابی میکردند؛ دورهای که میتوانست اعتماد سرمایهگذاران را بیش از پیش تضعیف کند.
در روزهای ابتدایی این شوک، فشار فروش در اغلب نمادهای بزرگ و شاخصساز نمایان شد و شاخص کل بورس طی چند روز پیاپی با افت سنگین همراه بود.
کاهش ارزش معاملات، افزایش صفهای فروش و عقبنشینی سرمایهگذاران خرد، تصویر غالب بازار در اوج تنشهای تیرماه بود. تحلیلگران هشدار میدادند که در صورت تداوم بیثباتی روانی، بورس ممکن است وارد چرخهای از زیاندهی مستمر شود؛ چرخهای که خروج از آن نیازمند اقدامات سیاستی مؤثر و بازسازی اعتماد عمومی است.
در چنین شرایطی، وزارت امور اقتصادی و دارایی وعده داد که با مجموعهای از سیاستهای هماهنگ، بازار سرمایه از شوک ناشی از جنگ خارج خواهد شد.
تمرکز بر ثبات متغیرهای کلان، تقویت نقش بازارگردانها، کنترل هیجانات، پرهیز از تصمیمات خلقالساعه و تقویت شفافیت، از جمله محورهایی بود که در وعدههای وزارت اقتصاد بهطور جدی مورد تأکید قرار گرفت.
ورود به فاز ترمیم
مدتی پس از فروکش کردن فضای ملتهب اولیه، نشانههای بازگشت آرامش به بازار نمایان شد. روند خروج پول متوقف شد، ارزش معاملات روزانه بهتدریج افزایش یافت و تعادل نسبی به تابلوی معاملات بازگشت. همین تغییر رفتار بازار، نقطه آغاز خروج بورس از شوک جنگ 12 روزه تلقی شد؛ مسیری که برخلاف برخی تردیدها، بهجای فرسایشی شدن، وارد فاز ترمیم شد.
نقطه اوج این روند اصلاحی را میتوان در سقفشکنی شاخص کل بورس و عبور آن از مرز تاریخی کانال 3 میلیون و 400 هزار واحد دانست؛ رخدادی که نهتنها از منظر روانی برای بازار اهمیت داشت، بلکه بهعنوان یک سیگنال مهم از بازگشت اعتماد سرمایهگذاران نیز مورد توجه قرار گرفت.
این عبور، در شرایطی رقم خورد که بازار در ماههای قبل تحت فشار نااطمینانیهای بیرونی و ضعف انتظارات قرار داشت و بسیاری از فعالان، تحقق چنین سطحی از شاخص را در کوتاهمدت بعید میدانستند.
مثبت شدن پیدرپی نماگرهای بورسی، بهویژه در نمادهای بزرگ، بانکی، پالایشی و فلزات اساسی، نشان داد که بازار نهتنها از فاز انفعال خارج شده، بلکه وارد مرحله بازسازی تدریجی شده است. افزایش تقاضای سرمایهگذاران، کاهش محسوس صفهای فروش، چرخش جریان نقدینگی به سمت سهام بنیادی و رشد ارزش معاملات خرد، همگی نشانههایی از خروج بورس از چرخه زیاندهی تلقی میشود؛ چرخهای که در پی شوک 12 روزه شکل گرفته بود.
در این میان، نقش سیاستگذاری در مدیریت انتظارات و بازگرداندن ثبات به بازار، بیش از پیش برجسته شد.
مدنیزاده پیشتر وعده داده بود که بورس به حال خود رها نخواهد شد و سیاستهای اقتصادی دولت بهگونهای تنظیم میشود که سرمایهگذاران بتوانند افق روشنی برای آینده بازار ترسیم کنند. اکنون، با بازگشت شاخص به مدار صعودی و عبور از کانال حساس 3.4 میلیون واحد، بسیاری از فعالان بازار این روند را مصداق عمل به وعدههای اعلامشده میدانند.
متغیرهای کلیدی
از منظر تحلیلی، آنچه بیش از هر عامل دیگری در خروج بورس از شوک جنگ مؤثر واقع شد، همزمانی چند متغیر کلیدی بود: کاهش هیجانات سیاسی، ارسال سیگنالهای سیاستی باثبات از سوی مسئولان، پرهیز از مداخلات ناگهانی در بازار، و ترمیم تدریجی انتظارات سرمایهگذاران نسبت به سودآوری شرکتها. این ترکیب باعث شد بازار سرمایه بهجای ادامه روند نزولی، وارد فاز تعدیل و سپس رشد شود.
بهویژه برای سهامداران خرد که بیشترین آسیب را از افت تیرماه متحمل شده بودند، بازگشت شاخص به سطوح بالاتر و تثبیت فضای مثبت، بهمنزله بازگشت نسبی اعتماد به بازار تلقی شد. بسیاری از این سرمایهگذاران در ماههای قبل با زیان سنگین مواجه شده بودند و خروج بورس از وضعیت زیاندهی، برای آنها اهمیت روانی و اقتصادی مضاعفی داشت.
در همین حال، برخی کارشناسان معتقدند عبور شاخص کل از کانال 3.4 میلیون واحد، صرفاً یک رکورد عددی نیست، بلکه بیانگر ورود بازار به فاز جدیدی از رفتار معاملاتی است؛ فازی که در آن، نقش تحلیلهای بنیادی پررنگتر شده و وزن تصمیمگیریهای هیجانی کاهش یافته است. این موضوع، در صورت تداوم ثبات سیاستی، میتواند زمینهساز پایداری رشد در بازار سرمایه شود.
با این حال، تحلیلگران تأکید دارند که خروج بورس از شوک جنگ 12 روزه، بهمعنای پایان کامل ریسکها نیست. بازار همچنان به شدت به متغیرهای سیاسی، تصمیمات اقتصادی دولت، وضعیت نرخ ارز و شرایط کلی اقتصاد وابسته است. با این وجود، عملکرد مثبت بورس در دوره اخیر و تحقق وعدههای دولت درباره بازگرداندن آرامش به بازار، چشمانداز کوتاهمدت بازار سهام را نسبت به هفتههای پرالتهاب تیرماه بهمراتب امیدوارکنندهتر کرده است.
در مجموع، عبور شاخص کل بورس از مرز 3 میلیون و 400 هزار واحد، مثبت شدن فضای عمومی معاملات و خروج بازار از چرخه زیاندهی، همگی نشانههایی است از اینکه بورس توانسته از شوک ناشی از جنگ 12 روزه عبور کند؛ مسیری که با وعدههای وزارت اقتصاد آغاز شد و اکنون در قالب عملکرد مثبت بازار سرمایه، نشانههای تحقق آن بهوضوح قابل مشاهده است.
منبع : تسنیم