بازگشت یارانه برخی خانوارهای مشمول
پیش از این برخی خانوارها از لیست یارانه بگیران کشور حذف شده بودند اما با تجدیدنظر در دهک‌بندی‌ها یارانه آنها پیش از آنکه صدای اعتراضشان بلند شود، مجدداً برقرار شده است.
به گزارش خبرنگار صنعت مالی، اخیراً و با توجه به تحولات در فرآیند افراد مشمول یارانه شاهد تکمیل مراحل مربوط به حذف یارانه دهک دهم درآمدی بوده‌ایم. برهمین اساس و در مرداد ماه 3 میلیون نفر باقی مانده از یارانه بگیران دهک دهم حذف شدند.
این اقدام براساس قانون بودجه سال 1404 انجام گرفت که در آن تکلیف شده است تا دولت نسبت به حذف یارانه سه دهک اول درآمدی اقدام کند و از منابع حاصل برای پرداخت یارانه به دهک‌های پایین‌تر استفاده کند.
پرداخت یارانه به برخی حذف شدگان از سه ماه قبل
در عین حال و در همین بازه زمانی یارانه برخی خانوارها که تا پیش از این از مشمولان یارانه کنار گذاشته شده بودند مجدداً برقرار شده است. به طور مثال یارانه یک خانوار که از سال 1389 قطع شده بود، مجدداً از سه ماه پیش برقرار شده است.
این اتفاق در حالی رخ داده است که اعتراض یا درخواستی برای برقراری مجدد یارانه از سوی آنها به سامانه حمایت یا سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها داده نشده بود. به نظر می‌رسد که با توجه به دهک‌بندی جدید که این خانوار را در دهک 7 درآمدی قرار داده است، یارانه و کالابرگ آنها به طور خودکار بازگشته است.
شناسایی دهک دهم و اصلاحات اولیه
لازم به ذکر است، بر اساس بند (پ) تبصره (13) قانون بودجه سال 1404، دولت موظف شده که یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد (دهک‌های هشتم، نهم و دهم) را حذف کند. این تکلیف قانونی مقدمه اجرای فرایند حذف را فراهم کرد.
در مردادماه 1404، فرایند حذف یارانه اجرا شد و در گام نخست، یارانه حدود یک میلیون خانوار با سرانه درآمد ماهانه بیش از 10 میلیون تومان (پس از کسر هزینه اجاره مسکن) قطع شد – این گروه عمدتاً متعلق به دهک دهم یعنی بالاترین دهک درآمدی بودند.
این حذف با بررسی شاخص‌های اطلاعاتی به‌روز انجام نشده و آخرین اطلاعات موجود در سامانه حمایت مربوط به سه ماهه اول سال 1403 است. درآمد پس از کسر اجاره، یکی از مبناهای شناسایی دهک بالا قرار گرفت. همچنین سامانه اعتراض فراهم شد تا در صورت نیاز، خانوارها درخواست بازبینی دهند.
اجرای احتمالی حذف دهک‌های 8 و 9 در ماه‌های آینده
در ادامه فرایند، خبرهای رسمی منتشر شد که حذف یارانه دهک‌های هشتم و نهم “در دستور کار” است، گرچه در همان ابتدا تاکید شده حذف دهک دهم فعلاً آغاز شده است. برآوردها نشان می‌دهند که مجموعاً حدود 18 میلیون نفر از دریافت یارانه باز می‌مانند که در حال حاضر 3 میلیون نفر از آنها حذف شده‌اند.
حذف یارانه دهک دهم به‌صورت گام‌به‌گام و ابتدا با تعیین معیارهای واضح اجرایی شد و اکنون روند حذف دهک‌های بعدی در جریان است. این سیاست در راستای هدفمندسازی یارانه‌ها و افزایش کارایی توزیع منابع حمایتی دنبال می‌شود.